Przejdź do zawartości

Andowiec obrożny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andowiec obrożny
Ampelion rufaxilla[1]
(Tschudi, 1844)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

bławatnikowate

Podrodzina

bławatniki

Plemię

Phytotomini

Rodzaj

Ampelion

Gatunek

andowiec obrożny

Synonimy
  • A[mpelis]. rufaxilla Tschudi, 1844[2]
Podgatunki
  • A. r. antioquiae (Chapman, 1924)
  • A. r. rufaxilla (Tschudi, 1844)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Andowiec obrożny[4] (Ampelion rufaxilla) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w zachodniej Ameryce Południowej w Andach, lecz nie całych. Niezagrożony wyginięciem.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Całkowita długość ciała podawana jest od 18,5 do 23 cm, z czego 80–84 mm przypada na ogon, zaś 8,4–9,2 mm na dziób. Skrzydło mierzy 114–120 mm, zaś skok 20,5–23,1 mm (wymiary dotyczą samców; n=6)[5]. Masa ciała: samce 71–77 g, samice 69–74 g[2].

Opis dotyczy dorosłego podgatunku nominatywnego; wygląd osobników młodocianych nieznany. Wierzch głowy czarny, w centrum czub złożony z wydłużonych, kasztanowych piór. Wierzch oliwkowoszary, pokryty szarymi pasami. Sterówki i lotki czarne lub brązowoczarne. Pokrywy skrzydłowe kasztanowe. Boki głowy, tył szyi i gardło kasztanowe. Górna część piersi szara. Pozostała część spodu ciała żółta, pokryta czarnymi pasami z wyjątkiem centralnej części brzucha. Tęczówki czerwone, dziób czarny (u nasady niebieskoszary), nogi i stopy ciemnooliwkowe do szarooliwkowych[5].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Środowisko życia andowca obrożnego stanowią wilgotne górskie lasy. Spotykany jest w Andach, od centralnej Kolumbii do środkowej Boliwii. W Kolumbii przebywa na wysokości 1900–2700 m n.p.m., w większości wyżej 2300 m n.p.m.; w Peru 1700–2800 m n.p.m., zaś w Boliwii 1300–3000 m n.p.m. W Ekwadorze zasięg rozproszony[5].

Pożywienie

[edytuj | edytuj kod]

A. rufaxilla to gatunek najprawdopodobniej owocożerny. Opisana w roku 1982 zawartość trzech żołądków była głównie masą nieidentyfikowalnych owoców, jeden z żołądków zawierał duże nasiono (16×14 mm). W roku 1956 i 1986 obserwowano gatunek w trakcie łowienia owadów, zaś opis z 1956 roku mówi o żołądku zawierającym jedynie owady[5].

Jedynie kilkakrotnie doniesiono o odnalezieniu gniazda tego gatunku, z południowego Peru w grudniu i listopadzie, zaś z Ekwadoru w maju. Jedno z gniazd było otwartym, płytkim kubeczkiem. Budulec stanowiły patyki oraz porosty, rosnące nie luźno, a w kształt krzewu. Wymiary to około 15 cm średnicy i 4 cm głębokości; pozostałe gniazda były większe i głębsze, jednak wymiarów nie podano. Możliwe, że zniesienie zawiera tylko jedno jajo; ma barwę zielonkawą, pokrywają je gęste ciemne plamy. Oba ptaki z pary wysiadują, jednakże brak danych na temat długości inkubacji i opieki nad młodymi[5].

Podgatunki

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono dwa podgatunki A. rufaxilla[2][6]:

  • A. r. antioquiae (Chapman, 1924) – zachodnia Kolumbia do północnego Ekwadoru
  • A. r. rufaxilla (Tschudi, 1844) – południowy Ekwador, Peru i Boliwia

Status

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje andowca obrożnego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, aczkolwiek ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ampelion rufaxilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Snow, D.: Chestnut-crested Cotinga (Ampelion rufaxilla). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
  3. a b Ampelion rufaxilla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Phytotomini Swainson, 1837 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-07].
  5. a b c d e Schulenberg, Thomas S.: Chestnut-crested Cotinga (Ampelion rufaxilla), version 1.0. [w:] Neotropical Birds Online [on-line]. Ithaca: Cornell Lab of Ornithology, 2012. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  6. F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]